«دیباچه»- احسان انصاری: برخی از منتقدان معتقداند که « علیرضا افخمی » با ساخت مجموعه «او یک فرشته بود» ژانر جدیدی را در سریال سازی تلویزیون پایه گذاری کرد که از آن به عنوان «ماورایی» نام می برند. علیرضا افخمی در سال ۶۹ به‌عنوان ناظر کیفی دستیار کارگردان و بازیگر در مجموعه تلویزیونی « روزی روزگاری»، همکاری داشت و بعد از این پروژه مدیر برنامه‌ریز سریال امام علی(ع) داود میرباقری شد. پس از آن مسئولیت نظارت کیفی بر سریال‌ها را به‌عهده گرفت؛ سریالی‌هایی که در دهه ۷۰ پخش شدند و به موفقیت هم رسیدند، مجموعه‌های تلویزیونی همچون «گمگشته»، «خط قرمز»، «مسافری از هند» و....علیرضا افخمی سال ۸۲ اولین سریال تلویزیونی‌اش تحت عنوان «تب سرد» را جلوی دوربین برد و پس از آن «او یک فرشته بود» را برای ماه مبارک رمضان شبکه دو سیما ساخت. «پنجمین خورشید»، «۵ کیلومتر تا بهشت»، «زیرزمین» و «پرستاران» دیگر کارهای این نویسنده و کارگردان تلویزیون به‌شمار می‌رود. البته افخمی مجموعه «وفا» را هم برای محمدحسین لطیفی نوشت که محمدحسین لطیفی کارگردانی کرد و در دهه خودش یکی از سریال‌های مورد اقبال مردم بود. ( برگرفته از ویکی پدیا )
«دیباچه» برای تحلیل و بررسی دلایل استقبال مخاطبان از سریال های نمایش خانگی و کاهش مخاطبان سریال های تلویزیونی با علیرضا افخمی گفت وگو کرده که در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید:
*چرا به همان میزان که مخاطبان سریال های نمایش خانگی افزایش یافته مخاطبان سریال های تلویزیون با ریزش مواجه بوده شده اند؟
کمبود بودجه یکی از دلایلی است که باعث ریزش مخاطبان سریال های تلویزیونی شده است.تلویزیون برای اینکه بتواند کارهای قابل قبولی به مخاطبان خود ارائه کند، باید هزینه های زیادی کند و عوامل گران قیمتی را به خدمت بگیرد.صدا و سیما با توجه به تعدد شبکه های تلویزیونی و لزوم پُرکردن آنتن چندین شبکه ،ناچار به ساخت سریال های ارزان تر است. نتیجه این رویکرد این است که آنتن همه شبکه های تلویزیونی پر خواهد شد اما نه با محصولات باکیفیت و قابل قبول.این در حالی است که در شبکه نمایش خانگی هزینه های زیادی خرج می شود و وضعیت، تابع عرضه و تقاضا است.در چنین شرایطی تهیه کنندگان این نوع سریال ها، برای جذب مخاطب به هر میزان که لازم باشد هزینه می کنند و در نهایت نیز بازخورد مثبتی دریافت می کند.دلیل دیگری که باعث ریزش مخاطبان سریال های تلویزیونی شده، ممیزی ها و سخت گیری هایی است که از سوی شورای تصویب فیلم نامه و واحدهای پخش به سازندگان تحمیل می شود ودر نهایت می بینیم که کارهایی ساخته می شود که واقعیت های جامعه را بازتاب نمی دهد.این موضوع نیز باعث شده مخاطبان، سریال های تولید شده صداوسیما را نپسندند.این در حالی است که شبکه نمایش خانگی با این نوع ممیزی ها و سانسورها مواجه نیست و به همین دلیل سریال های نمایش خانگی از جذابیت بیشتری برخوردار است.
*آیا سریال های نمایش خانگی به دلیل آزادی بیشتری که در تولید محتوا دارند، به سمت سریال های ماهواره ای کشیده نشده اند؟آیا این آزادی عمل باعث نشده که محتوای سریال های نمایش خانگی به محتوای سریال های ماهواره ای شباهت پیدا کند؟
این اتفاق افتاده و محتوی سریال های نمایش خانگی به سریال های ماهواره ای نزدیک شده است.به نظر می رسد برخی از سازندگان سریال های نمایش خانگی، تنها به تمایل جمع محدودی از بینندگان توجه می کنند و تلاش می کنند آن چیزی را تولید کنند که متناسب با ذائقه این گروه محدود باشد.هنگامی که ما درباره تعداد بینندگان سریال های شبکه خانگی صحبت می کنیم، باید رقمی در حدود سه یا چهار میلیون را در نظر بگیریم. این وضعیت درباره سریال هایی است که با استقبال خوبی مواجه بوده اند و شامل همه سریال های نمایش خانگی نیز نمی شود.این در حالی است که اگر سریالی در تلویزیون مورد استقبال قرار بگیرد، رقمی بالغ بر ده ها میلیون نفر را شامل می شود.نکته حائز اهمیت این است که جمع محدودی که در شبکه نمایش خانگی وجود دارد، حاضر است پول خوبی در این زمینه خرج کند.این پول باعث می شود که دیدگاه های خود را نیز به سازندگان سریال های نمایش خانگی تحمیل کنند.این اتفاق مبارک و میمونی نیست.سازندگان سریال های نمایش خانگی که سرسپرده جمع محدودی هستند، باید دیدگاه های خود را تعدیل کنند. شبکه نمایش خانگی متعلق به همه دست اندرکاران است و با چنین رویکردهایی ممکن است در مدت کوتاهی سرنوشت نامطلوبی پیدا کنند.اگر این وضعیت ادامه یابد، این احتمال وجود دارد که مسئولان به این حوزه ورود کنند و ممیزی هایی تند و افراطی برای تولید سریال های نمایش خانگی بگذارند که نه برای مخاطبان مناسب است و نه برای گروه سازنده.
*در یک نگاه آسیب شناسانه نسبت به سریال های نمایش خانگی چه نقاط قوت و ضعفی در محتوای این سریال ها مشاهده می کنید؟
یکی از نقطه ضعف های این نوع سریال ها، تن دادن نویسندگان به خواسته های مخاطبان است.این در حالی است که برخی از این خواسته ها با فرهنگ جامعه همخوانی ندارد.از سوی دیگر ایجاد جذابیت با شبیه سازی سریال های ماهواره ای و ترکیه ای رویکرد غیر معقولی است که سازندگان این نوع سریال ها در پیش گرفته اند که می تواند به عنوان نقطه ضعف در نظر گرفته شود.این وضعیتی است که باید توسط سازندگان و دست اندرکاران سریال های نمایش خانگی کنترل شود. نباید شرایط به سمتی حرکت کند که از بیرون کسانی در این زمینه تصمیم گیری کنند.
